Паўза на Дзень падзякі. Мірныя перамовы паміж Украінай, Расіяй і ЗША

Трамп засяроджаны на выніках, а не на даце завяршэння перамоў.

Разбураны дом у Харкаве пасля расійскай атакі.

t.me/ihor_terekhov

Пасля працяглых і напружаных жэнеўскіх перамоваў у нядзелю Украіна ўздыхнула з палёгкай. Так званы мірны план з 28 пунктаў, намінальна амерыканскі, але фактычна прапанаваны Крамлём, пад уплывам украінскіх і еўрапейскіх перамоўшчыкаў быў пераўтвораны ў план з 19 пунктаў, значна больш спрыяльны для Украіны. Таксама скончыўся забойчы амерыканскі дэдлайн. Ён скончыўся сёння, у Дзень падзякі, 27 лістапада, але прэзідэнт Трамп з раззбройваючай шчырасцю заявіў, што ён засяроджаны на выніках перамоваў, а не на даце іх завяршэння.

У бліжэйшыя дні дыпламатычная актыўнасць сціхне, бо ЗША адправяцца на святочныя канікулы. Яна зноў адновіцца на наступным тыдні, калі міністр арміі Дэн Дрыскал наведае Кіеў, а спецыяльны пасланнік Трампа Стывен Віткоф прыбудзе Маскву.

Зяленскі выкарыстоўвае паўзу, каб замяць маштабы карупцыйнага скандалу

Прэзідэнт Зяленскі і яго атачэнне таксама ўздыхнулі з палёгкай. Улады выкарысталі скандальны мірны план, каб кансалідаваць грамадскую думку супраць знешняй пагрозы і замяць маштабны карупцыйны скандал, які ахоплівае палітычнае жыццё краіны ўжо больш за два тыдні. У пачатку месяца незалежныя антыкарупцыйныя органы апублікавалі запісы, якія раскрываюць, што міністры, былы віцэ-прэм'ер, блізкі да прэзідэнта, і так званы Карлсан — паплечнік і сябар з часоў шоу-бізнесу Цімур Міндзіч — былі ўцягнутыя ў карупцыйную схему, якая сягае памеру не менш за 100 мільярдаў еўра. Былі высунутыя абвінавачванні, фігуранты справы — калі яны не пакінулі краіну датэрмінова, як Міндзіч — былі затрыманыя, а грамадзянская супольнасць запатрабавала галовы кіраўнікоў бліжэйшых памочнікаў прэзідэнта: кіраўніка офіса Андрэя Ермака і сакратара Савета нацыянальнай бяспекі і абароны. Аднак неабходнасць актыўных перамоваў з ЗША прывяла да таго, што замест таго, каб звольніць іх, Зяленскі прызначыў іх членамі ўкраінскай перамоўнай групы, а Ермак нават стаў яе старшынёй.

Уся ўвага скіравана на элементы мірнага плана

Аднак ёсць і дрэнныя навіны для Кіева і еўрапейскіх сталіц. Паведамляецца, што падчас тэлефоннай размовы ў аўторак дзяржаўны сакратар Марка Рубіа заявіў сваім еўрапейскім калегам, што Злучаныя Штаты маюць намер спачатку весці перамовы аб мірным пагадненні, а толькі потым вярнуцца да пытання гарантый бяспекі для Украіны. Гэтая заява пасылае негатыўны сігнал Украіне. Надзейныя гарантыі бяспекі з'яўляюцца ключавым элементам любога мірнага плана, бо яны вызначаць умовы, пры якіх Украіна будзе рыхтавацца да абароны ад далейшай расійскай агрэсіі. Ва Украіне ніхто не сумняваецца, што чым слабейшымі будуць гэтыя гарантыі і чым больш спрыяльным для Расіі апынецца мірны план, тым хутчэй атака адбудзецца.

Мэта Пуціна — палітычнае падпарадкаванне ўсёй Украіны

Праца над гарантыямі бяспекі ЗША для Украіны ўжо пачалася. Пра гэта тыдзень таму паведаміла Axios, раскрыўшы праект адпаведнага дадатку да мірнага плана, які павінен быў абмеркавацца паміж Дрысколам і Зяленскім перад сустрэчай у Жэневе. Ён прадугледжвае прадастаўленне Украіне гарантый бяспекі з боку ЗША і некаторых еўрапейскіх краін, падобных да артыкула 5 Арганізацыі Паўночнаатлантычнага дагавора. Аднак дэталі важныя, і пакуль яны не будуць узгоднены, нічога не будзе ўзгоднена. Тут дзейнічае падобны прынцып: чым мацнейшыя гэтыя гарантыі, тым менш Крэмль будзе гатовы прыняць мірны план. Мэта Пуціна — палітычнае падпарадкаванне ўсёй Украіны, і спыненне ваенных дзеянняў магчыма толькі ў тым выпадку, калі пагадненне будзе фактычна азначаць капітуляцыю праціўніка.

Здаецца, што Расія ўспрымае пачатак зімы і свае паспяховыя атакі на ўкраінскую энергетычную інфраструктуру як акно магчымасцей — яна будзе працягваць іх да вясны, каб максімальна аслабіць і адбіць энтузіязм украінцаў, адначасова імітуючы перамовы аб спыненні агню з ЗША.

Тадэвуш Іваньскі, аналітык па ўкраінскіх і беларускіх справах у Цэнтры ўсходніх даследаванняў